Narodził
się we Francji w latach dwudziestych XX wieku. Według czołowego krytyka
tego kierunku, pisarza Bretona, za cel stawiał sobie "połączenie
sprzecznych dotąd stanów snu i jawy", czego dokonywano na
wiele różnych sposobów. Artyści malowali z
fotograficzną precyzją oszałamiające, wolne od wszelkiej logiki sceny,
z pospolitych przedmiotów robili dziwne niby-zwierzęta, a
także poszukiwali technik malarskich pokrewnych metodzie zapisu
automatycznego, które pozwoliłyby im wyrazić podświadomość.
Surrealistyczne obrazy figuratywne predstawiają osobliwe światy, czasem
bardzo pogodne, a kiedy indziej przypominające nocne koszmary. Do
głównych przedstawicieli tego kierunku należą Bellmer,
Brauner, Dali , Delvaux, Ernst, Kahlo, Gorky, Magritte, Matta,
Miró, Tqanguy i Wadsworth. Głównym organizatorem
i teoretykiem ruchu surrealistycznego był francuski poeta Breton, autor
"Manifestu surrealistycznego". Program Bretona został oparty na
przeświadczeniu o doniosłości treści podświadomych, które są
motorem działalności istoty ludzkiej. Warunkiem prawdziwej wolności
człowieka jest zatem odszukanie prawdy w głębi własnej psychiki przy
jednoczesnym odrzuceniu wszelkich z góry narzuconych norm
moralnych i estetycznych. Podstawową metodą twórczą
postulowaną przez Bretona był tzw. psychiczny automatyzm - "dyktando
myśli bez jakiejkolwiek kontroli rozumu, będące poza jakimikolwiek
względami estetycznymi lub moralnymi" Bezpośrednimi poprzednikami
surrealistów byli dadaiści oraz G. de Chirico,
którego malarstwo metafizyczne wywarło wielki wpływ na
członków grupy. Aczkolwiek ruch poddany był ścisłej kontroli
Bretona (nazywanego "papieżem surrealizmu"), daleki był od wypracowania
jednolitego stylu. Krytyka wyróżnia 3 typy
twórczości surrealistycznej.